14 xã, phường ở Thanh Hóa xuất hiện dịch tả lợn châu Phi.

Trong những tháng đầu năm 2025, tình hình dịch tả lợn Châu Phi (DTLCP) tiếp tục có những diễn biến phức tạp, nguy cơ bùng phát trên diện rộng trở lại nếu không được kiểm soát chặt chẽ. Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, từ đầu năm đến ngày 20/7/2025, cả nước đã ghi nhận trên 526 ổ dịch DTLCP tại 29/34 tỉnh, thành phố, buộc phải tiêu hủy hơn 32.000 con lợn với tổng trọng lượng lớn. Hiện có 248 ổ dịch tại 20 tỉnh, thành phố chưa qua 21 ngày, đồng nghĩa với nguy cơ lây lan vẫn rất cao.

So với cùng kỳ năm 2024, số ổ dịch giảm 41%, số lợn chết và tiêu hủy giảm hơn 60%. Tuy nhiên, diễn biến hiện nay cho thấy dịch bệnh đang có xu hướng gia tăng trở lại, ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn cung thực phẩm, giá cả thị trường, cũng như đe dọa nghiêm trọng đến môi trường sinh thái – đặc biệt khi tình trạng xác lợn chết bị vứt trôi nổi trên các dòng sông, kênh mương ngày càng phổ biến, gây ô nhiễm và phát tán mầm bệnh ra cộng đồng.

Tại Thanh Hóa, theo thống kê từ Sở Nông nghiệp và Môi trường, chỉ trong vòng chưa đầy một tháng (từ ngày 30/6 đến 20/7/2025), bệnh DTLCP đã xảy ra tại 89 hộ chăn nuôi thuộc 50 thôn của 14 xã, phường, buộc phải tiêu hủy 514 con lợn với tổng trọng lượng hơn 27 tấn. Các địa phương có dịch bao gồm: Luận Thành, Mậu Lâm, Xuân Lập, Yên Thọ, Thọ Long, Sao Vàng, Kim Tân, Vân Du, Tân Dân, Quang Trung, Trường Văn, Thạch Bình, Như Thanh và Đào Duy Từ.

Nguyên nhân chủ yếu được xác định là do hình thức chăn nuôi nhỏ lẻ, tận dụng tại hộ gia đình, chuồng trại không đảm bảo an toàn sinh học, không có biện pháp ngăn cách khu vực sinh hoạt với nơi nuôi lợn. Việc người dân vẫn tùy tiện ra vào chuồng nuôi, không khử trùng phương tiện, không tiêu độc sát trùng theo quy định, cùng với nguồn thực phẩm dư thừa, thức ăn tận dụng không đảm bảo cũng là nguyên nhân tiềm ẩn khiến dịch bệnh lây lan nhanh chóng. Đặc biệt, trên nhiều tuyến kênh tiêu nội đồng, dòng chảy thủy lợi tại các huyện miền xuôi đã ghi nhận tình trạng xác lợn chết bị vứt bừa bãi, vừa gây ô nhiễm nghiêm trọng, vừa khiến dịch bệnh dễ dàng lan rộng theo nguồn nước.

Phun hóa chất tại các ổ dịch tả lợn châu Phi.

Trên địa bàn xã Ba Đình, tuy chưa ghi nhận ổ dịch nào trong thời gian gần đây, nhưng với đặc thù địa phương là vùng chiêm trũng, hệ thống ao hồ, kênh mương dày đặc, người dân chăn nuôi chủ yếu theo hộ gia đình nhỏ lẻ, tận dụng – nguy cơ phát sinh và lây lan dịch tả lợn Châu Phi là rất cao nếu không có các biện pháp kiểm soát hiệu quả, kịp thời.

Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh tại Công điện số 05/CĐ-UBND ngày 19/7/2025, UBND xã Ba Đình đã chủ động ban hành văn bản yêu cầu các thôn, các hộ chăn nuôi thực hiện nghiêm túc công tác phòng, chống dịch bệnh trên địa bàn, cụ thể:

Tổ chức rà soát toàn bộ đàn lợn, thống kê chính xác số hộ nuôi, quy mô chăn nuôi tại từng thôn, nhất là các vùng có nguy cơ cao ven sông, vùng trũng thấp. Thành lập tổ giám sát dịch bệnh cấp xã và cộng đồng, phân công cán bộ trực tiếp phụ trách từng địa bàn để kịp thời phát hiện, báo cáo khi có dấu hiệu dịch.

Thường xuyên tuyên truyền trên hệ thống truyền thanh, nhóm Zalo thôn về mức độ nguy hiểm của dịch bệnh, biện pháp phòng, chống, đồng thời khuyến cáo người dân tuyệt đối không giấu dịch, không vứt xác lợn ra môi trường, không giết mổ, tiêu thụ lợn ốm, chết hoặc không rõ nguồn gốc.

Hướng dẫn người dân khử trùng tiêu độc định kỳ bằng vôi bột hoặc hóa chất, vệ sinh chuồng trại sạch sẽ, cách ly khu vực nuôi lợn khỏi khu sinh hoạt. Khi có lợn ốm, chết bất thường, cần báo ngay cho thú y xã hoặc chính quyền địa phương để lấy mẫu xét nghiệm, không tự xử lý, chôn lấp không đúng quy định.

Kiểm soát chặt chẽ hoạt động giết mổ, vận chuyển, buôn bán thịt lợn và sản phẩm từ lợn trên địa bàn xã. Các cơ sở kinh doanh giết mổ, điểm bán thực phẩm tươi sống phải đăng ký và được kiểm tra điều kiện vệ sinh thú y.

Khuyến khích người dân chuyển đổi mô hình chăn nuôi sang quy mô tập trung, ứng dụng an toàn sinh học, liên kết tiêu thụ qua tổ hợp tác, HTX, hạn chế việc nuôi tự phát, nuôi tận dụng trong dân cư.

UBND xã cũng đề nghị các ban ngành, tổ chức chính trị – xã hội, các thôn xóm, trường học phối hợp đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao ý thức của người dân trong phòng, chống dịch bệnh động vật, coi đây là trách nhiệm không chỉ của riêng hộ chăn nuôi mà là trách nhiệm chung vì sức khỏe cộng đồng.

Phòng, chống dịch tả lợn Châu Phi cần sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ và trách nhiệm của toàn xã hội. Mỗi người dân Ba Đình cần nâng cao cảnh giác, tuân thủ nghiêm các hướng dẫn của ngành chuyên môn, không lơ là, chủ quan để góp phần giữ vững an toàn dịch bệnh, bảo vệ đàn lợn, bảo đảm nguồn thực phẩm và môi trường sống an toàn cho cả cộng đồng.