Nhìn lại lịch sử, ngày 28/8/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Tuyên cáo thành lập Chính phủ lâm thời với 13 Bộ, trong đó có Bộ Thông tin – Tuyên truyền, tiền thân của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ngày nay. Từ đó đến nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng, văn hóa luôn được xác định là một mặt trận trọng yếu. Đề cương Văn hóa Việt Nam năm 1943 – bản tuyên ngôn đầu tiên của Đảng về văn hóa – đã khẳng định ba nguyên tắc:
Dân tộc – Khoa học – Đại chúng
. Tinh thần ấy xuyên suốt trong các nghị quyết, chiến lược, kế hoạch phát triển đất nước, làm rõ văn hóa không chỉ là hồn cốt dân tộc mà còn là sức mạnh mềm trong hội nhập quốc tế.
80 năm qua, ngành Văn hóa đã đạt nhiều thành tựu quan trọng: từ việc gìn giữ di sản, bảo tồn bản sắc các dân tộc, đến xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, phát triển công nghiệp văn hóa, thúc đẩy du lịch, thể thao, báo chí và truyền thông. Văn hóa đã trở thành động lực tinh thần, góp phần tạo nên diện mạo mới cho đất nước. Như lời khẳng định: “Văn hóa là nền tảng – Thông tin là mạch dẫn – Thể thao là sức mạnh – Du lịch là nhịp cầu kết nối”, sự nghiệp văn hóa ngày càng khẳng định vị trí quan trọng trong đời sống chính trị, kinh tế, xã hội.
Đối với xã Ba Đình, văn hóa không phải điều gì xa vời mà chính là hơi thở đời sống hằng ngày. Nơi đây, phong trào
“Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”
đã trở thành nếp sinh hoạt cộng đồng, gắn bó mật thiết với công cuộc xây dựng nông thôn mới. Từng thôn, xóm, từng gia đình đều ý thức được rằng, xây dựng văn hóa là xây dựng nền tảng cho một cuộc sống bình yên, văn minh và hạnh phúc.
Các lễ hội truyền thống giàu bản sắc văn hóa được tổ chức hằng năm, trở thành dịp để cộng đồng ôn lại truyền thống, tưởng nhớ công đức tổ tiên, đồng thời tạo không gian sinh hoạt văn hóa, văn nghệ sôi nổi, gắn kết tình làng nghĩa xóm và giáo dục thế hệ trẻ về lòng tự hào quê hương
Trong những năm gần đây, Ba Đình đã chú trọng gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống. Các lễ hội làng, nghi lễ tín ngưỡng, phong tục tập quán được tổ chức, bảo tồn đúng thuần phong mỹ tục, tạo không gian gắn kết cộng đồng. Các di tích lịch sử, công trình tín ngưỡng được quan tâm trùng tu, tôn tạo, vừa để giáo dục truyền thống, vừa góp phần phát triển du lịch cộng đồng. Đặc biệt, xã đã phát huy vai trò của các thiết chế văn hóa như nhà văn hóa thôn, sân thể thao, hệ thống truyền thanh cơ sở, coi đây là những “trung tâm” lan tỏa hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao đến từng người dân.
Các phong trào thể dục thể thao luôn thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia
Phong trào văn hóa – văn nghệ quần chúng tại Ba Đình cũng rất sôi nổi, thu hút sự tham gia của đông đảo các tầng lớp nhân dân. Các đội văn nghệ, câu lạc bộ thể thao, câu lạc bộ dưỡng sinh, cầu lông, bóng chuyền được duy trì thường xuyên, trở thành sân chơi lành mạnh, bổ ích. Chính từ phong trào ấy đã xuất hiện nhiều tấm gương, nhiều điển hình tiên tiến, góp phần xây dựng cộng đồng dân cư gắn bó, đoàn kết.
Điểm nổi bật ở Ba Đình là sự gắn kết chặt chẽ giữa phong trào văn hóa với chương trình xây dựng nông thôn mới. Xã đã kiên trì vận động nhân dân xây dựng gia đình văn hóa, làng văn hóa, coi đây là tiêu chí quan trọng để nâng cao chất lượng cuộc sống. Đời sống vật chất được cải thiện, đời sống tinh thần cũng được nâng cao, tạo nên diện mạo mới cho quê hương. Các tiêu chí về an ninh trật tự, vệ sinh môi trường, cảnh quan sáng – xanh – sạch – đẹp được chú trọng, gắn với các giá trị văn hóa truyền thống. Nhờ vậy, Ba Đình không chỉ đạt chuẩn nông thôn mới mà còn hướng đến mục tiêu xây dựng xã nông thôn mới nâng cao trong thời gian tới.
Phong trào văn hoá Văn nghệ của Ba Đình luôn sôi nổi với nhiều chương trình chất lượng
Trong bối cảnh hội nhập, xã cũng đã mạnh dạn ứng dụng công nghệ thông tin trong tuyên truyền, phổ biến pháp luật và thông tin văn hóa, từng bước thích ứng với xu thế chuyển đổi số. Trang Zalo thôn, các nhóm cộng đồng trên mạng xã hội được tận dụng để lan tỏa thông tin, đồng thời trở thành công cụ hữu hiệu để gắn kết cán bộ và nhân dân, đưa văn hóa đến gần hơn với từng gia đình.
Một trong những bài học quý báu mà xã Ba Đình rút ra là: nhân dân vừa là chủ thể, vừa là đối tượng thụ hưởng văn hóa. Khi người dân được tham gia, được trao quyền chủ động trong xây dựng đời sống văn hóa thì phong trào mới thực sự bền vững. Vì vậy, cấp ủy, chính quyền xã luôn quan tâm phát huy sức mạnh của cộng đồng, khuyến khích mỗi người dân trở thành một “đại sứ văn hóa” ngay trong chính gia đình, thôn xóm của mình. Từ việc ứng xử văn minh nơi công cộng, giữ gìn vệ sinh môi trường, tham gia các phong trào thể thao, văn nghệ, đến việc tự giác chấp hành pháp luật, tất cả đều được coi là hành động thiết thực trong xây dựng văn hóa.
Kết quả ấy cho thấy, văn hóa không chỉ là những giá trị trừu tượng mà là sức sống, là hành động cụ thể trong đời sống hằng ngày. Ở Ba Đình, văn hóa gắn liền với an ninh, trật tự; văn hóa gắn liền với xây dựng nông thôn mới; văn hóa gắn liền với hạnh phúc, bình yên của mỗi gia đình.
Kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành Văn hóa là dịp để xã Ba Đình tự hào về những thành quả đạt được, đồng thời cũng là thời điểm để nhìn lại, đánh giá và định hướng tương lai. Trong thời kỳ mới, Ba Đình sẽ tiếp tục đổi mới phương thức tổ chức hoạt động văn hóa, khơi dậy sức sáng tạo trong nhân dân, coi trọng việc xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh trong từng cộng đồng dân cư. Song song, xã cũng chú trọng gìn giữ các giá trị truyền thống, tạo sự cân bằng giữa hội nhập và bản sắc, để văn hóa thực sự trở thành động lực phát triển bền vững.
Hơn lúc nào hết, bài học “lấy dân làm gốc” được đặt lên hàng đầu. Chính nhân dân là những người sáng tạo, lưu giữ và phát huy văn hóa; chính nhân dân cũng là những người thụ hưởng thành quả của quá trình ấy. Với sự đồng lòng của cả hệ thống chính trị và toàn thể cộng đồng, xã Ba Đình tin tưởng rằng, văn hóa sẽ tiếp tục trở thành bệ đỡ tinh thần, trở thành sức mạnh mềm giúp địa phương phát triển toàn diện, góp phần cùng cả nước hiện thực hóa khát vọng xây dựng một Việt Nam giàu đẹp, văn minh, hạnh phúc.