Trải qua 80 năm xây dựng và phát triển, ngành Văn hóa luôn đồng hành cùng dân tộc, gắn bó chặt chẽ với sự nghiệp giải phóng, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong những ngày đầu gian khó của Cách mạng, cán bộ ngành Văn hóa vừa làm nhiệm vụ thông tin, tuyên truyền, vừa cổ vũ, động viên nhân dân hăng hái tham gia kháng chiến.
Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, văn hóa trở thành “vũ khí tinh thần” sắc bén, khích lệ hàng triệu con tim kiên trung. Những tác phẩm văn học, nghệ thuật, những vở kịch, bài ca, trang báo, tấm áp phích… đã trở thành ngọn lửa thôi thúc toàn dân đoàn kết, bền gan chiến đấu vì độc lập, tự do của Tổ quốc. Văn hóa đã chứng minh sức mạnh to lớn trong việc nuôi dưỡng ý chí và niềm tin chiến thắng.
Bước vào thời kỳ đổi mới (từ năm 1986 đến nay), ngành Văn hóa tiếp tục khẳng định vai trò nòng cốt trong công cuộc phát triển đất nước. Hệ thống thiết chế văn hóa từ Trung ương đến cơ sở ngày càng được hoàn thiện, trở thành “ngôi nhà chung” để nhân dân được sáng tạo, hưởng thụ và nuôi dưỡng đời sống tinh thần.
Các loại hình nghệ thuật truyền thống như tuồng, chèo, cải lương, đờn ca tài tử, nhã nhạc cung đình Huế… không chỉ được bảo tồn, phục hồi mà còn vươn ra thế giới, được UNESCO công nhận và tôn vinh. Nhiều di sản văn hóa vật thể, phi vật thể, từ Vịnh Hạ Long, Quần thể di tích Cố đô Huế, Phố cổ Hội An đến Không gian cồng chiêng Tây Nguyên, Ca trù, Quan họ Bắc Ninh… đã trở thành niềm tự hào và là “thương hiệu văn hóa” của Việt Nam trên bản đồ nhân loại.
Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, văn hóa giữ vị trí vừa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển. Văn hóa góp phần định hướng tư tưởng, đạo đức, lối sống; xây dựng con người Việt Nam thời kỳ mới – giàu lòng yêu nước, nhân ái, nghĩa tình, cần cù, sáng tạo.
Thông qua các phong trào như “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Gia đình văn hóa”, “Khu dân cư văn hóa”… ngành Văn hóa đã góp phần đổi thay diện mạo đời sống cộng đồng. Những phong trào ấy không chỉ nâng cao ý thức, trách nhiệm công dân mà còn xây dựng nếp sống văn minh, giữ gìn an ninh trật tự, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Đặc biệt, trong giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, văn hóa đã trở thành “sợi dây kết nối” giữa truyền thống và hiện đại, giữa dân tộc và thế giới. Văn hóa Việt Nam ngày càng khẳng định bản sắc riêng, đồng thời tiếp thu tinh hoa nhân loại, tạo nên sự giao thoa, lan tỏa mạnh mẽ. Văn hóa cũng là cầu nối hữu nghị, hợp tác, đối thoại giữa Việt Nam với bạn bè quốc tế, góp phần nâng cao vị thế và hình ảnh đất nước.
Kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Ngành Văn hóa (28/8/1945 – 28/8/2025) là dịp để toàn ngành ôn lại truyền thống vẻ vang, tri ân công lao của các thế hệ cán bộ, văn nghệ sĩ, trí thức đã cống hiến cho sự nghiệp văn hóa nước nhà. Đây cũng là thời khắc để mỗi đơn vị, mỗi con người làm văn hóa cùng nhìn lại chặng đường đã qua, đánh giá những thành tựu, đồng thời thẳng thắn chỉ ra những khó khăn, thách thức đặt ra trong bối cảnh mới.
Trong giai đoạn tới, ngành Văn hóa xác định những nhiệm vụ trọng tâm: Tiếp tục quán triệt, thực hiện sâu rộng Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, đặc biệt là quan điểm về xây dựng, phát triển văn hóa và con người Việt Nam toàn diện. Đẩy mạnh chuyển đổi số trong lĩnh vực văn hóa, nhằm đưa giá trị văn hóa Việt Nam đến gần hơn với nhân dân và bạn bè quốc tế. Tăng cường công tác bảo tồn, phát huy di sản; khuyến khích sáng tạo văn học nghệ thuật, nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân. Xây dựng đội ngũ cán bộ văn hóa có bản lĩnh chính trị vững vàng, tâm huyết, sáng tạo, có năng lực chuyên môn cao, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.
Trải qua 80 năm hình thành và phát triển, ngành Văn hóa Việt Nam đã khẳng định vai trò to lớn trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Từ “vũ khí tinh thần” trong chiến tranh đến “động lực phát triển” trong thời bình, văn hóa luôn là sức mạnh mềm bền bỉ, góp phần đưa đất nước vững bước đi lên.
Hướng tới tương lai, toàn ngành Văn hóa tiếp tục phát huy truyền thống quý báu, lan tỏa những giá trị tốt đẹp, khơi dậy khát vọng vươn lên của dân tộc. Kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Ngành Văn hóa, mỗi cán bộ, văn nghệ sĩ và người dân càng thêm tự hào, tin tưởng vào con đường đi lên của đất nước.
Xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc – đó không chỉ là nhiệm vụ, mà còn là khát vọng cháy bỏng của cả dân tộc trên hành trình dựng xây một đất nước giàu mạnh, văn minh, xứng đáng với tầm vóc của một dân tộc anh hùng, đang vươn mình mạnh mẽ trong thời kỳ hội nhập quốc tế.